(Bài viết tổng hợp chuyên đề về AI của KTS. Hung Ngoc Tran - USA)

Vừa qua, Elon Musk đã lên kế hoạch xây dựng một thị trấn không tưởng của riêng mình ở Texas. Một ý tưởng tốt mang tính tiên phong của nhà tỷ phú đầu tư cho thế kỷ 21, xây dựng một đô thị hiện đại tại bang Texas, khi lĩnh vực AI được áp dụng nhanh chóng trong kiến trúc và xây dựng.

Một bản vẽ dự án xây dựng của Musk được cho là đang lên kế hoạch cho các công nhân của mình ở Austin. Các tài liệu nộp tại Bastrop County Commissioners Court cho thấy mặt bằng tổng thể của 110 ngôi nhà.

Khi AI phát triển, các code tiêu chuẩn xây dựng sẽ được cập nhật lại cùng AI, và hạ tầng sẽ được quản lý hiện đại chính xác hơn cùng với BIM và AI.

• Elon Musk lên kế hoạch xây dựng thị trấn không tưởng của riêng mình ở Texas | Elonville: Elon Musk planning to build his own utopian town in texas

Và chắc chắn chương trình đào tạo kiến trúc sư trong tương lai sẽ thiên về quản lý system sử dụng AI, do đó sẽ có rất nhiều kiến trúc sư khác sẽ thất nghiệp. Chỉ cần nhập vào thông số và những tiêu chuẩn giới hạn của thiết kế, AI system sẽ tự điều chỉnh và vẽ ra (generate), theo những định dạng yêu cầu của kiến trúc sư. Lúc này, công việc quản lý AI và kiểm tra theo đúng yêu cầu của mình mới là việc chính. Thậm chí robot sẽ được dùng nhiều cho công trường. Kiến trúc sư chỉ lo việc kiểm soát và... dọn rác dùm chúng (!) Khi hệ thống BIM quản lý phức hợp được đưa vào AI system, phối hợp cùng robots xây dựng và bảo trì, thì có thể sẽ có nhiều kiến trúc sư bị bỏ lại sau lưng không theo kịp chúng để mà quản lý chúng! Tương tự với kỹ sư, không cần tính toán kết cấu mà chỉ cần cung cấp yêu cầu thực tế cho hệ thống mà thôi!...

Về lý luận và code tiêu chuẩn, con người không nhanh bằng AI, nó chỉ thiếu cảm nhận về mặt cảm xúc, mà trong kiến trúc xây dựng, điều này chỉ cần ở sự cảm nhận không gian và nghệ thuật, ngoài ra nó có thể... "đá đít" kiến trúc sư! Một khi nó làm việc nhanh như thế, thì một người kiến trúc sư làm thiết kế và quản lý khối lượng công trình sẽ hữu ích hơn là những kiến trúc sư đang làm việc ở các viện, sở nghiên cứu, v.v...

Tôi không nói để cho các bạn trẻ bi quan nhưng nên nhìn nhận thực tế, cách nay khoảng 20 năm trước, việc thiết kế các cầu vượt, đường lượn cao tốc cho freeway ở Texas, Mỹ, đã không cần kỹ sư, chỉ cần chuyên viên khảo sát, survey địa hình nhập dữ liệu chính xác vào máy. Các chi tiết về kích thước đà cột, bán kính lượn, độ dốc của cầu, lẫn các chi tiết cấu tạo của kết cấu, đều được máy tính toán, cung cấp tự động, in ra bản vẽ và chuyển sang bộ phận sản xuất tự động. Auto CAM với software lúc ấy có giá tiền trên 1 triệu dollar, nó tính và vẽ tự động được cả kết cấu công trình thép, nhưng do software này đắt quá, mà nghề kỹ sư còn sống sót. Nay hướng đi của BIM, của AI đã quá rõ, chúng sẽ "đá đít" kỹ sư, kiến trúc sư chúng ta là chuyện đương nhiên, nếu như bạn không đủ trình độ quản lý chúng!

Công suất một bot là robot làm việc sẽ bằng khoảng 300 con người, một kiến trúc sư có việc làm thì sẽ có 299 người thất nghiệp, tôi chỉ không biết thuế sẽ thu trên mấy con robot này ra sao, và khi chúng nổi giận thành lập công đoàn biểu tình đình công, thì xử lý chúng ra làm sao?

Chuẩn mực đạo đức đóng một vai trò thiết yếu trong việc điều chỉnh sự tương tác của con người. Với sự tinh vi và phổ biến ngày càng tăng của robot, điều quan trọng là phải hiểu cách người bình thường áp dụng các chuẩn mực đạo đức đối với các đặc vụ robot và đưa ra những đánh giá đạo đức về hành vi của chúng. Chúng tôi báo cáo so sánh đầu tiên của các đánh giá đạo đức của mọi người (về sự cho phép, sai trái và đổ lỗi) về các đặc vụ của con người và robot. Hai thí nghiệm trực tuyến (tổng N = 316) cho thấy rằng so với các tác nhân con người, thì robot được kỳ vọng mạnh mẽ hơn để thực hiện hành động hy sinh một người vì lợi ích của nhiều người (lựa chọn "thực dụng" - a "utilitarian" choice) và họ bị đổ lỗi nhiều hơn so với đối tác con người khi họ không đưa ra lựa chọn đó. Mặc dù sự hy sinh vị lợi ích thường được coi là có thể chấp nhận được đối với các tác nhân con người, nhưng họ bị đổ lỗi nhiều hơn vì đã chọn phương án này hơn là không làm gì cả. Những kết quả này cung cấp bước đầu tiên hướng tới một lĩnh vực mới của HRI Đạo đức, lĩnh vực phù hợp để giúp hướng dẫn thiết kế robot xã hội.

• Sacrifice One For the Good of Many?: People Apply Different Moral Norms to Human and Robot Agents

Và đó chính là nguyên nhân mà những baby boomers của thế giới muốn giảm dân số địa cầu, trong khi đó thì dân số thế giới đang ngày càng già đi... Tuy nhiên, kiến trúc sư vẫn có nhiều khả năng thắng được AI nếu có thể... rút pin nó ra!

Nói thế thôi các kiến trúc sư cũng đừng vội bi quan, Midjourney lẫn DALL-E 2 hiện nay chỉ là những apps được sử dụng chính cho các phương án concepts, mà để hoàn thiện việc sử dụng bots cho Architects trong việc quản lý và phát triển đô thị, còn cần phải có sự kết nối với hệ thống quản lý BIM mới hiệu quả, đúng nghĩa cuả Architect bots trên con đường tự động hóa dùng robts trong xây dựng và quản lý đô thị.

Hiện nay ngay cả tại Mỹ, như ở Houston, hạ tầng vẫn còn quản lý 2D. Để chuyển đổi các văn phòng chính phủ sang quản lý hệ thống hạ tầng 3D bằng hệ BIM vẫn chưa thể hoàn tất. Việc này đòi hỏi một khoảng thời gian lớn, nhưng với đội ngũ còn yếu, chậm, chưa cập nhật đủ của chính phủ, cần sự hỗ trợ của AI thì việc này mới có thể hoàn thành sớm hơn. Do vậy, Midjourney hay DALL-E 2 sẽ cần phải kết hợp với BIM và Sketch-up của Google mới thành lập được một App hoàn thiện hơn cho kiến trúc sư. Nó sẽ được thành hình với thời gian nhanh chóng và giúp ích rất nhiều cho kiến trúc sư trong việc thiết kế và xây dựng công trình. Như thế ở chiều ngược lại trong cuộc đua này, đòi hỏi khả năng tổng hợp và quản lý của người kiến trúc sư sử dụng hệ thống AI.

Và chính sự phát triển nhanh của AI cũng là bài toán hóc búa cho các chính phủ, kể cả tại Mỹ trong việc quản lý đô thị với AI... Việc ứng dụng nó cho những đô thị xây mới hoàn toàn, là điều hợp lý hơn như Elon Musk đề xướng, trong khi các đô thị cũ vẫn cần phải có thời gian để theo kịp.

Hiện nay trên thế giới đang nở rộ nhiều Apps dùng cho AI của architect, đa số có thu phí. Hãy từ từ chưa vội tốn tiền, các bạn trẻ hãy chọn ra cho mình một software nào cho AI Design trong kiến trúc, phù hợp nhất với công việc của mình, thiên về concepts phương án hay thiên về khai triển nhóm để thi công. Được biết Midjourney Bot hiện nay đang miễn phí, DELL-E 2 của OpenAI thì không...

Một số ứng dụng AI dành cho Kiến Trúc Sư (phần lớn có thu phí, có vài apps free:)

01. Midjourney Bot:

• Invite the Bot to Your Server
• How To Setup Midjourney On Discord (add midjourney bot to your own discord server)

02. Try DALL-E 2 bot:

• DALL·E 2 is an AI system that can create realistic images and art from a description in natural language 

03. Finch 3D:

• Optimize building design with AI and graph technology

04. Delve:

• Discover Radically Better Design

05. Omniverse kết hợp được các softwares 3D Max, Rhino, Sketch-up:

• The platform for creating and operating metaverse applications

06. GANverse 3D được tạo ra bởi Stanislas Chaillou ở đại học Havard:

• 6 kiến trúc GAN bạn thực sự nên biết | 6 GAN Architectures You Really Should Know

07. Rayon:

• Collaborative Space Design

08. Deadalus Pavilion của London:

• Artificially Intelligent 3D Printer Creates “Daedalus Pavilion”

09. TestFit:

• Win Work Faster with TestFit 

10. HighArc AI. dùng cho KTS thiết kế nhà ở và là softwares dùng cho xây nhà bằng 3D printing:

• The intelligent homebuilding platform

11. CADdirect 2024 Pro:

• CADdirect 2024 Pro - Artificial Intelligence CAD | Buy CADdirect 2024 AI for .DWG Files

Ứng dụng AI trong thiết kế chọn phương án hình khối vỏ bao che bên ngoài của kiến trúc, cho ra nhiều phương án trong thời gian ngắn. Công việc đòi hỏi người kiến trúc sư khá vững về cấu tạo, biện pháp thi công, mới thấy được phương án tốt, hiệu quả, trước khi nhảy qua những phương án không khả thi khác...

Một góc nhìn bi quan về AI...

Một góc nhìn lạc quan về AI: Bạn này khuyên, đừng lo sợ AI, hãy bắt tay dùng nó ngay, vì nó sẽ giúp bạn tăng tốc độ công việc lên nhiều chục lần:

Dự báo hệ AI, với tốc độ tăng trưởng hiện nay, chưa nói tớí tăng nhanh hơn nữa từng ngày, thì vào năm 2050, máy có thể cùng một lúc đưa ra những phương án bằng con người ngồi thiết kế với thời gian 100 năm trên bản vẽ (phút thứ 3:00 của clip)...

Theo ý cá nhân của tôi, giải pháp đi xa nhất và rộng đường phát triển nhất cho người kiến trúc sư trong tương lai, là nên bám theo sự phát triển AI của CAD (Auto Desk), vì CAD đã phát triển cũng như tương thích với hệ BIM lâu dài. Điều này rất cần thiết trong việc quản lý đô thị hơn là các AI khác hiện nay chỉ tập trung vào việc phát triển hình ảnh, concept... dùng cho các phương án thiết kế đơn lẻ.

Và chắc chắn một điều: AI - Artificial Intelegence, ứng dụng cho kiến trúc không thể thay thế hoàn toàn cho người kiến trúc sư, vì kiến trúc sư là người quản lý chúng. Nhưng chúng sẽ làm cho hàng loạt kiến trúc sư bị thất nghiệp nếu họ không chịu cập nhật kịp thời những kiến thức và kỹ năng cần thiết trong những giai đoạn biến đổi tất yếu đang diễn ra trên toàn cầu.

Xem thêm:

• Dùng ChatGPT, Các Tập đoàn ĐÃ bắt đầu thay thế nhân sự
• 7 cách sử dụng ChatGPT tại nơi làm việc để tăng năng suất, giúp công việc của bạn dễ dàng hơn và tiết kiệm rất nhiều thời gian | 7 ways to use ChatGPT at work to boost your productivity, make your job easier, and save a ton of time
• Google vừa đóng cửa trí tuệ nhân tạo sau khi tiết lộ điều này | Google Just Shut Down It's Artificial Intelligence After It Revealed This
• 5 công ty AI đang định hình tương lai vào năm 2023 | 5 AI Companies that are Shaping the Future in 2023 | Artificial Intelligence
• Từ Phác thảo đến Hoàn thành: Gian hàng Cơ hội Liên hợp quốc của kiến trúc sư AGi | From Sketch to Completion: AGi architects’ UN Opportunity Pavilion 
• Máy in 3D thông minh nhân tạo tạo ra “Daedalus Pavilion” | Artificially Intelligent 3D Printer Creates “Daedalus Pavilion”
• Sử dụng AI để thiết kế : Tim Fu từ Zaha Hadid Architects | Using AI to design : Tim Fu from Zaha Hadid Architects
• Trí tuệ nhân tạo trong kiến trúc | Artificial Intelligence in Architecture

KTS. Hung Ngoc Tran (USA) & KTS. LMH tổng hợp