Nông lịch dân gian: việc nhà nông theo ngày tốt

...Những ngày tốt theo can chi đối với một số công việc rất cụ thể mà người xưa coi trọng là "đại sự chí cốt ích lợi sinh tồn":

Những ngày tốt cày bừa: Có 5 nhóm ngày tốt cho việc cày sâu bừa kỹ, lần lượt như sau:

• Nhóm 1 gồm 8 ngày: Giáp Tuất - Ất Sửu/Đinh Mão/Kỷ Tỵ - Canh Ngọ - Tân mùi/Quý Dậu/Ất Hợi (ký hiệu/cách 1 ngày can chi).
• Nhóm 2 gồm 11 ngày: Bính Tý - Đinh Sửu - Mậu Dần- Kỷ Mão/Tân Tỵ - Nhâm Ngọ - Quý Mùi - Giáp Thân - Ất Dậu - Bính Tuất, Đinh Hợi.
• Nhóm 3 gồm 9 ngày: Kỷ Sửu/Tân Mão - Nhâm Thìn - Quý Tỵ - Giáp Ngọ - Ất Mùi- Bính Thân/Mậu Tuất - Kỷ Hợi.
• Nhóm 4 gồm 8 ngày: Canh Tý - Tân Sửu - Nhâm Dần - Quý Mão - Giáp Thìn/Bính Ngọ/Mậu Thân - Kỷ Dậu.
• Nhóm 5 gồm 9 ngày: Quý Sửu - Giáp Dần/Bính Thìn - Đinh Tỵ - Mậu Ngọ - Kỷ Mùi - Canh Thân - Tân Dậu/Quý Hợi.

Những ngày tốt ngâm giống: Có 6 ngày là Giáp Tuất, Ất Hợi, Nhâm Ngọ, Ất Dậu, Nhâm Thìn và Ất Mão.

Những ngày tốt gieo mạ: Có 11 ngày là Tân Mùi, Quý Dậu, Nhâm Ngọ, Canh Dần, Giáp Ngọ, Giáp Thìn, Bính Ngọ, Đinh Mùi, Mậu Thân, Ất Mão, Tân Dậu.

Những ngày tốt cấy lúa: Có 11 ngày là Canh Ngọ, Nhâm Thân, Quý Dậu, Kỷ Mão, Tân Tỵ, Nhâm Ngọ, Quý Mùi, Giáp Ngọ, Quý Mão, Giáp Thìn, Ất Dậu.

Những ngày tốt trồng bầu, bí, mướp: Có 6 ngày là Giáp Tý, Ất Sửu, Tân Tỵ, Canh Tý, Nhâm Dần và Ất Mão.

Những ngày tốt trồng rau: Có 4 ngày là Nhâm Tuất, Mậu Dần, Canh Dần, Tân Mão.

Những ngày tốt trồng gừng: Có 5 ngày là Giáp Tý, Ất Sửu, Tân Mùi, Nhâm Thân và Tân Mão.

Những ngày tốt trồng đậu (đỗ): Có 7 ngày là Canh Tý, Nhâm Tuất, Nhâm Thân, Tân Tỵ, Nhâm Ngọ, Tân Mão và Mậu Thân.

Những ngày tốt gặt hái: Có 11 ngày là Giáp Tý, Nhâm Thân, Quý Dậu, Ất Mão, Tân Tỵ, Nhâm Ngọ, Quý Mùi, Canh Ngọ, Quý Mão, Giáp Thìn và Ất Dậu.  

Những ngày tốt tậu trâu, bò:

• Trong tháng Giêng được 14 ngày: Bính Dần, Đinh Mão, Canh Ngọ, Đinh Sửu, Quý Mùi, Giáp Thân, Tân Mão, Đinh Dậu, Mậu Tuất, Canh Tý, Canh Tuất, Tân Hợi, Mậu Ngọ và Nhâm Tuất.
• Trong tháng 6 được 2 ngày: Canh Thọ và Canh Tuất.
• Các tháng 2, 3, 4, 5, 7, 9, 10, Một (11) và Chạp (12) được 2 ngày: Quý Hợi và Quý Mùi.

Những ngày tốt làm chuồng trâu, bò: Có 11 ngày là Giáp Tý, Ất Tỵ, Canh Ngọ, Giáp Tuất, Ất Hợi, Bính Tý, Canh Thìn, Nhâm Ngọ, Quý Mùi, Canh Tý và Canh Dần.

Những ngày tốt cho việc trong buồng vợ chồng đi lại: Có 5 nhóm ngày tốt gồm 45 ngày như sau:

• Nhóm 1 có 8 ngày: Giáp Tý, Ất Sửu, Đinh Mão, Kỷ Tỵ, Canh Ngọ, Tân Mùi, Quý Dậu và Ất Hợi.
• Nhóm 2 có 11 ngày: Bính Tý, Đinh Sửu, Mậu Dần, Kỷ Mão, Tân Tỵ, Nhâm Ngọ, Quý Mùi, Giáp Thân, Ất Dậu, Bính Tuất và Đinh Hợi.
• Nhóm 3 có 9 ngày: Kỷ Sửu, Tân Mão, Nhâm Thìn, Quý Tỵ, Giáp Ngọ, Ất Mùi, Bính Thân, Mậu Tuất và Kỷ Hợi.
• Nhóm 4 có 8 ngày: Canh Tý, Tân Sửu, Nhâm Dần, Quý Mão, Giáp Thìn, Bính Ngọ, Mậu Thân và Kỷ Dậu.
• Nhóm 5 có 9 ngày: Quý Sửu, Giáp Dần, Bính Thìn, Đinh Tỵ, Mậu Ngọ, Kỷ Mùi, Canh Thân, Tân Dậu và Quý Hợi.
• Tháng tốt là ba tháng Xuân: Giêng, Hai và Ba; ba tháng đông là Mười, Một (11, và Chạp (12). Nên kiêng kỵ nhất là ba tháng hè (tháng Tư, Năm và Sáu) vì thời khí không có lợi cho sức khoẻ vợ chồng, sẽ ảnh hưởng xấu đến nòi giống. Ba tháng Thu khí trời đất hanh khô cũng không tốt cho việc đôi bên đi lại với nhau lắm. Việc quý trọng bậc nhất của con người là sinh dục và sinh sản, cho nên càng phải cẩn trọng, không nên phóng túng tùy tiện. Nên kiêng tránh các ngày mà các bậc tiên y đã cảnh báo được gọi chung là ngày con nước: "Dù ai đi lại vợ chồng Phải ngày con nước khó lòng nuôi con".

TS. Cung Khắc Lược