Tôi tìm hiểu Luật KTS

21/09/2016 Lê Minh Hưng
949
0

Trong bối cảnh hội nhập hiện nay, Luật Kiến trúc sư (KTS) ra đời sẽ là một bước ngoặt lớn cho nền Kiến trúc Việt Nam; Là “tay vịn” vững chắc cho KTS VN tiếp tục chiến đấu với nghề; Là “mảnh đất màu mỡ” cho những bông hoa Kiến trúc có cơ hội vươn cao; Là nền tảng vững chắc cho thế hệ KTS tiếp nối luôn hướng tới sự chuyên nghiệp nhằm giảm khoảng cách với các bạn bè đồng nghiệp quốc tế. Từ đó tạo tiền đề cho một nền Kiến trúc VN ngày càng phát triển mạnh mẽ và bền vững.

Một lần chạy xe trên đường tôi chợt nghĩ: “Nếu không có Luật giao thông thì xe cộ sẽ lưu thông như thế nào nhỉ?”.

- Chắc là sẽ mạnh ai nấy chạy, chiếc nọ giành đường chiếc kia; - Chiếc chạy bên trái chiếc chạy bên phải; - Đến ngã tư thì chẳng ai dừng lại nhường đường, mục tiêu là làm sao đi cho nhanh nhất; - Người biết nhường nhịn chút xíu chắc có khi cũng bị đâm vào sau lưng hay ngang hông… - Rồi là cảnh lộn xộn, chửi bới nhau, ẩu đả, tai nạn liên tục xảy ra… Không thể nào tưởng tượng nổi!

Từ đó tôi mới suy luận, Luật là những gì được lập ra để giữ an toàn, đảm bảo quyền lợi chung cho tất cả mọi người khi họ đang tham gia một hoạt động nào đó, đặc biệt là khi số lượng người tham gia hoạt động đó ngày càng tăng lên và nhu cầu hiện đại hóa, chuyên nghiệp hóa ngày càng cao. Nó chia sẻ quyền lợi một cách đồng đều, nó điều tiết, cân bằng cho mọi hoạt động của con người khi họ làm một điều gì đó có ảnh hưởng đến nhiều người khác. Nếu hoạt động đó có khả năng gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho người khác hoặc nhiều người khác, thì Luật cho hoạt động đó sẽ càng gắt gao hơn. Tuy nhiên những Luật tiến bộ là những Luật đề cao tính tự giác (đạo đức nghề - ethics) của con người hơn là những áp chế và trừng phạt.

Do đó, khi liên hệ đến nghề Y dược, nếu hình dung Bác sĩ là người lái xe, việc chữa bệnh, cấp thuốc là hành vi lái xe. Thì việc lái ẩu (chẩn đoán không chính xác) một chút là có thể gây ra tai nạn liền.

Tương tự, nếu hình dung Luật sư là người lái xe, việc hành nghề luật sư là việc lái xe, luật sư là người hiểu rõ luật và có thể làm ra luật, nếu không có luật kiểm soát họ chắc là mọi thứ sẽ loạn cả lên như trong một đám đông kẹt xe mà không có lối thoát nào. Hoặc một luật sư hành nghề không chân chính sẽ giống như một chiếc xe “điên” gây tai nạn cho rất nhiều người.

Theo đó tôi nghĩ, cái ngành nghề mà mình đang theo đuổi hiện tại đây, là nghề kiến trúc sư (KTS), thì cũng cần có Luật, vì tính chất phức tạp tương tự. So sánh thường hay khập khiểng, tuy nhiên tôi muốn mượn hình ảnh của việc lái xe để nói về việc hành nghề Kiến trúc để thấy rõ hơn một số mối liên hệ cơ bản nhưng không kém phần quan trọng:

1. Thứ nhất, việc hành nghề KTS (ví như hành vi lái xe) của một người KTS (ví như người điều khiển xe) có ảnh hưởng nhiều đến những KTS khác không?

Trả lời là không chỉ trường hợp khi anh đang lái xe một mình ngoài đường vậy. Thực tế cho thấy anh không thể chạy xe một mình ngoài đường, mà ngoài đường còn có rất nhiều người khác cùng tham gia giao thông với anh, trong đó có cả những người trong nước và ngoài nước. Và khi quyền lợi của việc chạy xe cần phải được chia sẻ và điều tiết (giống như việc hành nghề KTS cần được kiểm soát và điều tiết) thì việc lái xe (việc hành nghề KTS) càng an toàn hơn, và anh sẽ có thể lái xe (cũng như hành nghề) nhanh đến đích hơn. Nếu gặp phải sự cố trong việc hành nghề (cũng như việc chết máy xe), sẽ có một tổ chức (ví dụ Kiến trúc sư Đoàn) đứng ra bảo vệ quyền lợi cho anh (giống như có một tiệm sửa xe khi xe có sự cố dọc đường). Do đó, anh có thể an tâm mà chạy xe (hành nghề) đến đích.

Nếu anh là một KTS giỏi (xe anh tốt, anh chạy nhanh), anh có thể đi đến đích nhanh hơn. Nhưng lộ trình anh sẽ bị cản trở nếu như có một đám đông kẹt xe ở phía trước. Và sau đó anh chỉ về được đến đích khi anh và đám đông cùng nhau giải tỏa để tìm được ít nhất một hướng ra.

2. Đó là nói về trường hợp những KTS cùng hành nghề với nhau, thế còn ảnh hưởng của KTS đối với người khác (khách hàng, nghề nghiệp và công chúng) thì sao?

Khi chạy xe ngoài đường không đúng luật lỡ may đụng phải một người trong nước. Hai bên sẽ cãi cọ nhau, nếu không ai nhường ai thì sẽ dẫn đến việc nhờ đến công an can thiệp. Bao nhiêu chuyện rắc rối sẽ xảy ra. Mất thời gian và lỡ công ăn chuyện làm, ảnh hưởng xấu đến tinh thần, tâm lý, v.v… Còn nếu lỡ may đụng phải một người nước ngoài thì sao? Họ sẽ hỏi: “anh không biết luật à?”. Nếu anh trả lời: “tôi không biết luật, vì nước tôi không có luật”, thì họ sẽ sợ anh ngay, và họ sẽ không bao giờ dám đặt chân đến đất nước của anh lần thứ 2.

Nghề Kiến trúc không có luật cũng sẽ như thế, những bạn bè trong khối ASEAN, APEC hay WTO sẽ e dè khi anh trả lời rằng: “Nước tôi không có Luật Kiến trúc sư”. Cảm giác không an toàn sẽ theo đuổi họ khi họ nghĩ đến việc hợp tác cùng với anh. Và nếu có sự cố nào xảy ra thì họ sẽ không bao giờ quay lại với anh nữa. Điều này ai cũng có thể hình dung ra được.

3. Về kinh nghiệm bản thân.

Trong quá trình hành nghề tôi cũng gặp một vài va vấp, những vấn đề nhỏ thì cũng có thể tự giải quyết qua việc thỏa thuận và đôi khi tranh luận (cũng xong nhưng mất thời gian, tạo hiềm khích không đáng có). Vấn đề lớn hơn thì có lần phải nhờ đến tòa dân sự giải quyết, nhưng cũng bỏ nửa chừng, vì mất thời gian lên xuống, lại phải lục lọi tìm tài liệu, bằng chứng, giải thích về chuyên môn cho người hòa giải hiểu và nắm được vấn đề… cuối cùng thấy mệt mỏi quá nên quyết định bỏ. (Vừa mất thời gian vừa mất tiền đi kiện! Để thời gian làm việc khác hay hơn). Lúc đó tôi nghĩ nếu có Luật KTS và KTS Đoàn thì mọi việc có thể sẽ khác.

Theo tôi được biết, trong khối ASEAN chỉ còn có VN, Campuchia, Lào và Myanma là chưa có Luật kiến trúc. Theo tôi, nếu muốn bảo lợi quyền lợi của chính chúng ta, muốn nền Kiến trúc VN có thể đi nhanh hơn, bộ mặt kiến trúc đàng hoàng hơn, thì chúng ta phải nên làm Luật ngay. Phải xúc tiến ngay từ bây giờ.

Làm Luật để áp dụng cho một cộng đồng trí thức với những quán tính cố hữu, lại xuất hiện muộn màng, là một thách thức rất lớn. Những người đề xuất việc làm Luật hiện nay đã có cái nhìn đi trước thời đại, đã anh dũng lội ngược dòng, kiên trì vượt qua những trì trệ của xã hội, cùng những giây phút chờ đợi, nắm lấy cơ hội, tưởng chừng như chậm một phút là có thể chậm tiếp 10 năm… Luật KTS ra đời, đó là những nỗ lực quá sức lớn lao với lòng nhiệt huyết của những đàn anh đi trước mà các thế hệ KTS tiếp nối sau này sẽ không bao giờ được quên.

Vài góp ý về Luật KTS:

- Do Luật KTS xuất hiện muộn màng trong bối cảnh cộng đồng với những quán tính cố hữu, xã hội có nhiều trì trệ. Theo tôi, Luật ban đầu nên hết sức đơn giản và ngắn gọn. Về sau mới cụ thể và hợp lý hóa dần, qua quá trình thực hiện thí điểm. Lấy ý kiến đóng góp để chỉnh sửa, bổ sung, hoàn thiện. Như thế Luật mới dễ đạt được tính dân chủ và sự ủng hộ của cộng đồng.

- Nên có những điều khoản loại trừ đối với những KTS hành nghề lâu năm, những KTS ở vùng nông thôn…

- Luật KTS sẽ hạn chế sự ra đời của những văn phòng KTS nhỏ, những KTS chưa đủ năng lực, tiêu chuẩn ra hành nghề trực tiếp, mà bắt buộc họ phải đi làm thuê cho các văn phòng Kiến trúc lớn. Điều này sẽ giúp ổn định nguồn nhân lực cho những văn phòng thiết kế chuẩn mực lâu năm. Tuy nhiên sẽ tạo ra một sự thay đổi lớn, vậy bước chuyển tiếp sẽ như thế nào?

- Luật KTS có ảnh hưởng rất lớn đến việc đào tạo KTS. Vậy có nên soạn hai Luật này song song không?

Lời kết:

Trong bối cảnh hội nhập hiện nay, Luật KTS ra đời sẽ là một bước ngoặt lớn cho nền Kiến trúc VN; Là “tay vịn” vững chắc cho KTS VN tiếp tục chiến đấu với nghề; Là “mảnh đất màu mỡ” cho những bông hoa Kiến trúc có cơ hội vươn cao; Là nền tảng vững chắc cho thế hệ KTS tiếp nối luôn hướng tới sự chuyên nghiệp nhằm giảm khoảng cách với các bạn bè đồng nghiệp quốc tế. Từ đó tạo tiền đề cho một nền Kiến trúc VN ngày càng phát triển mạnh mẽ và bền vững.

Tôi còn nhớ một câu nói của Napoleon – “Thế giới đã phải chịu tổn thất rất lớn. Không phải vì sự tàn ác của những người xấu, mà là vì sự im lặng của những người tốt”. Vậy cộng đồng KTS chúng ta, hãy cùng nhau lên tiếng cho sự ra đời “thuận buồm xuôi gió” của Luật KTS VN!

 

Tp. HCM, tháng 06-2012

KTS Lê Minh Hưng

Bình luận từ người dùng

1
2
3
4
5
6
7
8
TRE - BAMBOO
1233
Tre xoắn ốc và xoắn (spirals and twists) trong các hình thức kiên strúc hấp dẫn! Công viên Đô thị Cải tạo Vi mô (Urban Park Micro Renovation) của Trường kiến trúc Atelier cnS, Đại học Công nghệ South China trình bày một số công trình kiến trúc lượn sóng thú vị làm từ tre. Từ khóa: parametric architecture, kiến trúc tham số,
Giới thiệu
Liên hệ
Nhật ký độc giả
VI | EN
Link đã được copy