Quê hương trong nỗi nhớ... lang thang!

Sáng nay tôi được một mình lang thang phố Sài Gòn. Mệ nhà đi mua sắm với mấy người bạn. Trước khi đi mấy mệ còn nhắn nhủ:

- Trưa chớ có ăn phở non một mình dễ bị ngộ độc. Chiều nay tụi nầy đãi cơm nhà!

Mấy mệ cười ha hả rồi bỏ đi.

Đường Tự Do (nay là đường Đồng Khởi)

Tôi lang thang trên con đường nhỏ từ khách sạn hướng về đường Tự Do. Quán xá hai bên đường đã mở cửa gần hết. Tôi tạt vào một gallery tranh. Mấy bức tranh sơn dầu vẽ về quê hương màu sắc lòe loẹt, tôi chợt thấy bức Mona Lisa và cách đó mấy bức là gương mặt của Phật Thích Ca. Tôi chợt nhớ tới câu chuyện năm xưa khi còn là sinh viên năm thứ nhất...

Trong giờ học về lý thuyết Kiến trúc, thầy Thâng khoa trưởng có nói về bức tranh nổi tiếng Mona Lisa. Phương tây rất tự hào về bức tranh nầy nhìn ở góc độ nào cũng thấy được nụ cười.

Hình như nụ cười chạy theo người xem tranh bên phải bên trái hay ở giữa vẫn chỉ một nụ cười. Nhưng Đông phương có một nụ cười hơn Mona Lisa ở cái chiều sâu đó là nụ cười của Phật Thích Ca. Sau nầy đọc sách đi thăm các ngôi chùa Ấn Độ, Trung Hoa, Nhật Bản mới ngộ.

Gần mười năm sau, ở buổi hướng dẫn đồ án đầu tiên cho sv tôi vẫn kể lại câu chuyện trên để các em có một niềm tự hào về quê hương.

Nụ cười Đông phương bây giờ vẫn trong tôi để xóa bỏ mọi chấp ngã của cuộc đời...

*****

Gần năm mươi năm qua đi, câu chuyện trên vẫn ở lại trong tôi như một nhắc nhở về đạo đức nghề nghiệp. Kiến trúc Sư cũng là một nghệ sĩ như nhạc sĩ, họa sĩ, văn sĩ... làm đẹp cho đời, làm đẹp cho chính mình. Rất khó để xác định thế nào là đẹp trong kiến trúc bởi vì nó bao quát trên mọi khía cạnh và tùy thuộc vào tính khách quan của khách hàng, luật lệ, điều kiện kỹ thuật, vật liệu và trên hết là nhu cầu phục vụ...

Bốn mươi năm làm việc trên xứ người đã dạy cho tôi những bài học nghề nghiệp đắng cay ê chề cũng có, hạnh phúc sung sướng cũng có... Cái quan trọng là mình giữ được cái tâm chân chính của người làm kiến trúc. Chinh phục khách hàng bằng sự sáng tạo, chinh phục mấy ông nhà nước của "Building department" và cả những người làm chung với mình trong cùng team để đi đến một kết thúc toàn vẹn... Biết bao project đã qua tay nào có khác chi những đồ án cấp hai, cấp một ngày nào. Trị số một, hai không hiện diện nơi đây nhưng những giây phút sung sướng khi nhìn model hình thành từ cái sketch nguệch ngoạc dăm đường vẫn là một hạnh phúc tuyệt vời!

Trong niềm hạnh phúc đó tôi chợt thấy nụ cười của đức Phật với chữ Nhẫn, Buông bỏ, Hỉ xả... và văng vẳng trong cõi hư vô là giọng cười và tiếng nói của Thầy Thâng....

"...Thằng cốt đột nhanh lên, nộp bài kẻo trễ!!!"

Toronto 2019

KTS. Lê Văn Tâm - K71

Nhóm Văn Thơ Nhạc - Đại Học Kiến Trúc Saigon

• Mời xem thêm: "Ảnh xưa Trường - Thầy - Đồng môn Đại Học Kiến Trúc Saigon"