Vừa qua Viện Khoa học công nghệ xây dựng (IBST) kết hợp cùng Promat-Asia là đơn vị thành viên tích cực của tập đoàn Etex toàn cầu, tập đoàn do người Bỉ sáng lập chuyên nghiên cứu về giải pháp và sản xuất các sản phẩm, hệ thống và vật liệu cách nhiệt chống, cháy trên toàn cầu tổ chức cuộc hội thảo PCCC để chia sẻ thông tin và kiến thức về lĩnh vực phòng cháy chữa cháy trong công trình cao tầng.
Dưới đây là một số các chia sẻ của chúng tôi về lĩnh vực PCCC cho nhà cao tầng thông qua buổi hội thảo gần đây. Hi vọng phần nào cũng chia sẻ những thông tin bổ ích để bạn đọc tham khảo. Hiện nay Viện Khoa học công nghệ Xây dựng (IBST) đang biên soạn Dự thảo Quy chuẩn về PCCC – Phạm vi áp dụng: Các cơ quan, tổ chức và cá nhân có liên quan đến hoạt động xây dựng nhà, công trình dân dụng và công nghiệp trên lãnh thổ Việt Nam phải tuân thủ các quy định của Quy chuẩn này. Dự kiến ban hành chính thức vào khoảng đầu quý II năm 2010. Download tại đây
Nội dung:
Ngày nay, các tòa nhà cao tầng được xây dựng khắp nơi. Các công trình này mở rộng không gian và chức năng sử dụng đáp ứng nhu cầu của con người, chúng không còn được xây dựng đơn giản bằng gỗ như thợ xây ngày xưa và cũng không còn thiết kế các kiểu cổ điển như hàng loạt các phòng được kết nối với nhau như kiểu cổ điển nữa.
Hình minh họa
Các tòa nhà được gọi là hiện đại ngày nay không chỉ đáp ứng yêu cầu kỹ mỹ thuật và công nghệ hiện đại mà còn phải đảm bảo các tiêu chí về an toàn phòng hỏa.
Phần hình minh họa phía trên có đề cập đến tòa nhà cao tầng tại các thủ đô lớn của các nước phát triển, khi xảy ra hỏa hoạn phải rất lâu sau các đơn vị cứu hỏa mới tiếp cận được đám cháy để xử lý. Ví dụ: Tòa nhà Broadgate – London là 4,5 giờ, Trung tâm thương mại thế giới -New York là 1,5 giờ, Windsor Tower- madrid là 19 giờ và những ví dụ khác. Điều này có thể đem lại thiệt hại về người và của vô cùng to lớn. Trong khi đó với cơ sở hạ tầng Việt Nam còn đang yếu kém như hiện nay, cộng với tình trạng ùn tắc giao thông sẽ khiến cho việc tiếp cận và xử lý cháy của các nhân viên cứu hỏa là vô cùng khó khăn. Dưới đây là một số hình minh họa đối với các tòa nhà cao tầng khi cháy.
Chúng ta có thể sử dụng các công nghệ và vật liệu về PCCC để phòng cháy cho khu vực thoát hiểm của công trình để ngăn cháy lan trong thời gian các nhân viên cứu hỏa tiếp cận công trình hoặc trong thời gian cư dân thoát hiểm ra ngoài công trình. Dưới đây là một ví dụ minh họa. Mặc dù toàn bộ khung nhà phía bên trái đã cháy nhưng phía khu thang thoát hiểm ngăn cháy lan vẫn còn để đảm bảo cho người dân có thể thoát hiểm và có thời gian cho các đơn vị chữa cháy tới được hiện trường để dập đám cháy.
Giải pháp thiết kế hỗ trợ PCCC trong các công trình cao tầng. Đây là một giải pháp toàn diện đối với PCCC trong nhà cao tầng, không chỉ tập trung vào công nghệ, kỹ thuật, vật liệu, thiết kế mà còn bao gồm cả việc giáo dục về ý thức an toàn phòng cháy chữa cháy đối với người dân.
Giới thiệu NIST (following WTC collapse)
I. Các đề xuất thiết kế cho các tòa nhà hiện đại.
Tỉ trọng người tập trung tại các tòa nhà cao tầng là rất lớn. Thời gian thoát hiểm ra ngoài trời cũng lâu hơn do phải chờ đợi nhau mới ra được ngoài.
Yếu tố độ tuổi và giới tính chiếm tỉ trọng lớn trong một tòa nhà cần được tính đến để đảm bảo về thiết kế trong PCCC cho một tòa nhà.
Trẻ em và người già thường gặp rủi ro cao hơn các độ tuổi khác khi gặp hỏa hoạn. Thiết kế kiến trúc về đường giao thông trong khu vực thoát hiểm cần phải tương đương hoặc phải lớn hơn sức chứa của đường giao thông bình thường để đảm bảo thoát hiểm trong thời điểm khẩn cấp.
Các ví dụ:
(Video bị mất link!)
Qua phần Video clip vừa rồi chắc hẳn các bạn đã có được cái nhìn tương đối về một vụ hỏa hoạn, đó là một mô hình cháy dựa trên thực tế với những sản phẩm đồ nội thất chuyên dụng ngày nay, trong vòng không đầy 40 giây mà một ngọn lửa có thể bốc cháy dữ dội và khói lan khắp phòng, các bạn hãy tưởng tượng nếu trong tình trạng hoảng hoạn tại khu vực hỏa hoạn bạn sẽ thoát hiểm bằng cách nào?
A. Các tòa nhà hiện đại – các vấn đề về thiết kế
Chiều cao của tòa nhà và các giới hạn khu vực trong các tòa nhà hiện đại
Phân loại các tòa nhà hiện đại
Thông thường, hầu hết thiết kế được dựa trên Quy chuẩn xây dựng đã được phê duyệt tại nước sở tại.
Các quy chuẩn xây dựng
Thông qua các vấn đề liên quan đến các khía cạnh an toàn PCCC trong các tòa nhà hiện đại, các giải pháp dựa trên nguyên lý cơ bản, lợi ích chung, khoa học kỹ thuật, kết hợp về kỹ thuật, tính khả thi và hiệu quả chi phí.
Quy trình tổng thể về việc thế kế phòng hỏa cho một công trình
Mục đích của việc thiết kế phòng hỏa trong các công trình xây dựng.
Bảo vệ môi trường, bảo tồn di sản, bảo vệ hoạt động xã hội
Thực hiện thiết kế cơ bản – Các mục tiêu an toàn trong hỏa hoạn
Thước đo hỏa hoạn chủ động - Thước đo hỏa hoạn bị động
Khi hỏa hoạn xảy ra, những yếu tố sau có thể đạt được với một mức độ chấp nhận được bằng cách dập tắt hoặc điều kiển chủ động hoặc bị động đám cháy.
Các thước đo sự an toàn trong hỏa hoạn. Cấp độ ngăn cháy phù hợp không thể chỉ được hoàn thiện bởi một hệ thống. Nó là sự phối hợp hiệu quả với toàn bộ hệ thống xây dựng và các yếu tố khác với nhau.
Một hệ thống ngăn cháy hoàn chỉnh cho các tòa nhà hiện đại phụ thuộc vào các ứng dụng của chúng như sau: cấp độ ngăn cháy cho một tổ hợp, hệ thống ngăn cháy cho tường và ngăn cháy lan, hệ thống chuông báo động cùng với hệ thống âm thanh khẩn cấp, hệ thống ngăn cháy chủ động, quản lý khói.
Ngăn cháy – Những bộ phận ngăn cháy chủ động
Những hình thức phòng cháy chữa cháy dạng chủ động hiện nay
Tuy nhiên, hệ thống ngăn cháy chủ động sẽ chỉ đáp ứng được một phần về phòng hỏa trong trường hợp khẩn cấp. Nếu chẳng may hỏa hoạn xẩy ra trong đường ống dẫn diện do chập cháy mà hệ thống ngăn cháy chủ động không thể tự phát hiện ra thì nếu chúng ta áp dụng phương pháp ngăn cháy bị động.
Các thước đo an toàn – Ngăn cháy bị động
Hình thức PCCC bị động:
Ngăn cháy bị động
Bốn giai đoạn của đám cháy
Ổn định (Cháy mang tính ổn định) Bền vững (Cháy mang tính bền vững) Cách nhiệt (Cháy mang tính cách nhiệt) Các thước đo an toàn trong hỏa hoạn – hệ thống ngăn cháy bị động
Các hạng mục của hệ thống ngăn cháy bị động:
Xem xét cẩn thận và lưu trữ và sử dụng các số liệu phù hợp như là báo cáo thử nghiệm và các bản kèm theo sẽ được yêu cầu cho hệ thống khả thi
Thành phần cấu tạo nên tòa nhà
Khoang thoát hiểm
Tường
Đây là kết quả của tường bình thường không sử dụng hệ thống ngăn cháy
Cửa kỹ thuật
Các loại cửa:
Trần
Máng cáp điện (trunking)
Tại sao phải bọc cấu kiện thép ngăn cháy?
Hệ thống giải pháp cho khách sạn, văn phòng và căn hộ Xây dựng và thiết kế lối thoát – tính an toàn trong hỏa hoạn
Tính chất lối thoát của tòa nhà hiện đại phải tuân thủ theo tải trọng và thiết kế của kỹ sư.
Cho phép các cư dân có một lối ra thông thoáng trước khi điều kiện quá tệ
Kế hoạch đào tạo thóat hiểm khẩn cấp – cho phép người sử dụng biết lối thoát hiểm - thang thoát hiểm từ cửa.
Làm thể nào để khẳng định một tòa nhà an toàn trong hỏa hoạn?
Hệ thống ngăn cháy bị động
Hệ thống ngăn cháy chủ động
Phương tiện thoát hiểm
Cửa kỹ thuật và các cửa cho các thiết bị kỹ thuật khác
Quản lý tòa nhà
Kiểm tra và bảo trì
Đúng hay sai
Việc bảo trì các thiết bị pccc là rất quan trọng, vì khi xảy ra cháy các thiết bị phải luôn đang trong tình trạng hoạt động tốt để đảm bảo việc cứu hỏa
Khoang thoát hiểm phải luôn đảm bảo sạch sẽ và không có chướng ngại vật để khi xảy ra hỏa hoạn việc di tản phải được đáp ứng
Kiểm soát khói
Đường ống thoát khói (thông qua hệ thống thông khí) được sử dụng khi hỏa hoạn xảy ra ở cùng không gian như là con người, thành phần cấu tạo hoặc các lộ trình thoát hiểm được bảo vệ
Mục đích là giữ cho khói ở phần trên của tòa nhà không thể hòa vào không khí gần đó để mọi người không bị nhiễm độc
Thông khói lên mái … là một giải pháp thích hợp cho sảnh khi hỏa hoạn xảy ra dẫn đến khói có thể xâm nhập vào các không gian khác hoặc những khu lớn hơn.
Tại sao khói lại nguy hiểm ?
Khói làm suy yếu rõ rệt, bịt đường thoát hiểm. Khói giết người nhanh hơn nóng. Khói tạo ra áp suất. Khi nhiệt độ đám cháy tăng lên, lớp khói trở lên mỏng hơn và dễ dàng thâm nhập vào trong phòng chỉ trong vòng từ 1 đến 2 giây Nếu khói được duy trì và thâm nhập vào không khú thì nó có khả năng làm tăng nhiệt độ và lửa có thể xuất hiện ở đó. Tình huống này được gọi là bùng lửa và có thể tăng thêm tốc độ lan truyền lửa
Mối nguy hại của khói
Khí nóng bao gồm cả khí gas vì thế dễ bắt lửa cho dù người đó ngâm mình vào nước trong khí gas nóng hay bởi bức xạ nhiệt của khói khí gas nóng. Thì nó vẫn làm tổn thương và cháy da, mặt và đường hô hấp Thường thì khói sẽ làm cho con người khó chịu với bệnh suyễn hoặc các vấn đề về hô hấp Khí độc như Carbon Monoxide or Hydrogen Cyanide, nồng độ cao khi hỏa hoạn và sẽ là nguyên nhân gây tử vong cao. Với Carbon Monoxide, nồng độ thấp sẽ kết hợp với khí ga gây mất phương hướng. (việc sản sinh ra khí gas còn phụ thuộc vào các sản phẩm bắt lửa)
Nguy hại của khói
Một chú ý đáng tham khảo
Thông tin được lấy ra từ số liệu thống kê, một đám cháy trong vòng 100m ở một khu mua bán ở Mỹ kết quả là 100% các điều kiện không chịu nổi 1 phút khi đám cháy bốc lên !!!
Tại sao chúng ta lại cần phải bảo vệ tòa nhà ?
Hệ thống kiểm soát khói được thiết kế để:
Sự thoát khói được thiết kế để đạt được tiêu chuẩn nằm trong một phạm vi cháy vừa phải, và đặc thù của nhiệt độ là do có lớp khí gas nằm lơ lửng phía tren. Điều này cũng là một yếu tố để sử dụng vật liệu khi cháy ít phát sinh các loại khí độc hơn.
Để hỗ trợ cho việc PCCC, để hỗ trợ hệ thống phòng cháy:
Thiết kế giảm áp suất trong tòa nhà khi hỏa hoạn:
Van ngăn cháy
Đường ống đa năng
Đường ống cần được bảo vệ
Nguyên nhân biến dạng của đường ống kim loại bị bóp méo là bởi nhiệt độ và khói.
Mô tả đám cháy xuất phát từ tầng hầm, khói lan ra toàn bộ khu vực thoát hiểm cầu thang khiến cho người đang ở không có khả năng chạy ra ngoài trời.
Hệ thống thông khói thông khí hỏng dẫn đến các lỗ hỏng của khoang ngăn cháy
Lửa cháy lan theo hệ thống thông khí thoát ra phía cầu thang ngăn cản người bị nạn thoát ra ngoài
Hệ thống hút khói cho nhà bếp – kết hợp với hành lang
Một ví dụ khác về cách thức cháy gây nguy hiểm cho người ngụ cư tại khu vực cháy
Cùng một nơi với đường ống thông khói thông khí ngăn cháy
Nếu áp dụng hệ thống bọc ngăn cháy, lửa và khói sẽ theo đường ống thoát ra ngoài khiến cho người bị nạn có thể thoát an toàn ra ngoài.
Phương pháp ngăn cháy cho hệ thống đường ống
Thông khí cho tòa nhà cao tầng
• Nên nhớ khi không có lửa hoặc nhiệt độ cao, các van ngăn cháy ở tình trạng đóng. Tình trạng này hoàn toàn đối nghịch với nguyên tắc của van cách nhiệt thông thường, van cách nhiệt thông thường mở để xả khí và đóng lại khi hỏa hoạn xảy ra.
• Các van ngăn cháy trong khoang ngăn cháy phải luôn mở để không khí trong lành vào và thải khí độc cũng như áp suất ra khỏi khoang ngăn cháy. Các van còn lại ở các khu vực khác phải đóng để bảo vệ tốc độ lan truyền lửa và khói qua các đường ống này.
Các giải pháp cho đường ống hoạt động hiệu quả trong lối thoát hiểm.
Đường ống áp suất
Đường ống thải khí
Khu đỗ xe – Thông khí
Tầng hầm– Các đường ấm ở tầng hầm phải ngăn cháy
Các khu vực khác
Đường ống ngăn cháy
Và vô số các ứng dụng khác liên quan đến PCCC trong nhà cao tầng. Thông qua các phần thông tin trên chắc hẳn các bạn cũng đã có được một cái nhìn tổng quan về vấn đề PCCC. Tuy nhiên, Thiết kế ngăn cháy và hệ thống thoát khói thông thường trong một tòa nhà không phải là một môn khoa học chính xác mà thường là dựa trên quyết định đúng đắn được đưa ra.
Tuy nhiên, để đưa được quyết định đúng đắn thì phải được đào tạo và phải có kiến thức kinh nghiệm và hiểu biết cơ bản về lĩnh vực PCCC và dựa trên cơ sở giá thành hợp lý nhất.. Các quyết đinh cũng cần phải được xem xét từ các vấn đề văn hóa địa phương, nhân khẩu học và cơ sở xây dựng thực tế tại nơi đó. Các thông số thiết kế phải phù hợp với từng Quốc gia hoặc thậm chí cho một khu vực của một quốc gia, không cần thiết phải áp dụng cho các khu vực khác. Quy chuẩn xây dựng được thiết kế với mục đích mang lại sự an toan. Việc sử dụng các giản đồ và hệ thống chưa được thử nghiệm và chứng minh cho hệ thống thoát khói nên được ứng dụng một cách cẩn thận.
Không có sự hỗ trợ từ các cấp, ban ngành có liên quan thì ngay cả các nhà thiết kế có cố gắng làm đúng như yêu cầu qui định thì không thiết kế ngăn cháy hay hệ thống nào hoạt động hiệu quả như chúng ta mong muốn cả.
Vì vậy cần phải tuân thủ nghiệm ngặt các quy định về PCCC cũng như các quy định về PCCC trong các tòa nhà đặc biệt nhằm đảm bảo sự an toàn trong các tòa nhà hiện đại ngày nay và làm giảm các thiệt hại, mất mát nảy sinh trong hỏa hoạn.
Tài liệu: Tập đoàn Promat – Viện khoa học công nghệ Xây dựng (IBST)
Bình luận từ người dùng