Cây thiêng Manikhoth ở thác Khone

Trước đây mình chỉ nghe về táng người, táng vật (làm lễ tang khi chết), nhưng chưa được nghe táng cây bao giờ...

Manikhoth qua nét vẽ của KTS. Tùng Lâm

Vừa rồi ghé thác Khone mới thấy lần đầu tiên, một cây thiêng nằm giữa dòng thác hơn 2,000 năm được làm lễ táng y như con người (hoặc còn hơn thế nữa), bó "xác" bằng khăn trắng, dùng trực thăng để cẩu vào bờ, thầy chùa đêm ngày tụng kinh... Nghe kể lúc Manikhoth còn sống, chim cò kéo đến ở trên cây rất đông, đen nghịt 1 vùng, hồi cây "qua đời" vào năm 2012, dân Lào lũ lượt kéo tới đây để nhìn cây lần cuối đông không thể tả...

Bảo tàng cây thiêng Manikhoth bên cạnh thác Khone

Chụp ảnh cùng với các trẻ em Lào ở thác Khone

Cây thiêng đang "an nghỉ" trong lồng kính

Phần gốc, trước kia xoay lên trời

Nơi kỷ niệm cây thiêng

Lỗ tròn nhìn ra thác Khone vị trí cây thiêng lúc còn sống

Dưới đây là bài dịch "bia tưởng niệm" đặt bên dưới lồng kính nơi xác cây đang "an giấc thiên thu", với những chi tiết... sởn gai ốc:

"Manikhoth là cây linh thiêng, chỉ 1 và duy nhất trên toàn thế giới đã luôn sống cùng với thác Khonephapheng. Manikhoth có 1 diện mạo độc đáo “rễ trông lên trời, đầu xoay dưới đất”, các nhánh của nó trông về các hướng Đông, Bắc và Nam.

Suốt 2.000 năm, bên dòng chảy xiết của sông Mekong, những tảng đá cứng va đập liên tục vào bộ rễ , nhưng Manikhoth vẫn tồn tại mạnh mẽ ở giữa lòng sông.

Người Lào có 1 niềm tin mãnh liệt vào Manikhoth, đặc biệt là những cư dân Siphandone đang sinh sống ở quận Khong. Người Lào tin rằng Manikhoth là 1 cây linh thiêng có thể mang đến sự sống và cái chết. Có 1 truyền thuyết dài về Manikhoth được gọi là “nơi để sống và nơi để chết”. Họ tin rằng cái lõi của Manikhoth có thể làm các vật khác chết đi và phần ngọn có thể làm vật đã chết sống lại.

Những ngày của Phật từ tháng 10 đến tháng 3, luôn có 1 bầy cò bạch bay vòng quanh Manikhoth, thường chúng bay 3 vòng trước khi đậu xuống các nhánh cây Manikhoth và những cây gần đó. Điều này tương tự như sự cầu nguyện và thể hiện sự tôn kính đối với đức Phật.

Tục truyền chỉ người được chứng đắc cao nhất mới có thể nhìn thấy Manikhoth. Manikhoth có 3 loại quả, nếu ăn vào, nó sẽ cho thấy những kết quả khác nhau. Chẳng hạn, nếu 1 người ăn quả ở phía Bắc, họ sẽ biến thành chim. Nếu 1 người ăn quả ở phía Nam, họ sẽ biến thành khỉ, và nếu 1 người ăn quả ở phía Đông, họ sẽ trẻ mãi không già và trông diện mạo như 1 thiên thần vừa mới hạ giới.

Manikhoth chết không rõ nguyên do vào giữa khuya ngày 19 tháng 03 năm 2012. Lúc đó, Manikhoth không thể được đưa lên khỏi dòng nước do dòng chảy xiết của sông Mekong. Cho đến ngày 13 tháng 01 năm 2013, Manikhoth mới được cẩu vớt thành công và được đặt ở Bảo tàng thác Khonephapheng. Vào tháng giêng hàng năm, có ngày lễ hội Manikhoth cho con người có thể dâng tặng những vòng hoa trắng để cầu nguyện và thể hiện lòng tôn kính."