Kiến trúc viên lâm TQ

Kiến trúc viên lâm TQ lịch sử lâu đời, rất nổi tiếng trong lịch sử viên lâm thế giới. Vào đời nhà Chu hơn 3000 năm trước, TQ đã có viên lâm cung đình sớm nhất. Viên lâm thành thị TQ phong phú đa dạng, có địa vị rực rỡ trong ba hệ thống viên lâm lớn thế giới.

Kiến trúc viên lâm TQ bao gồm viên lâm hoàng gia to lớn và viên lâm tư gia tinh xảo, những kiến trúc này kết hợp giữa cái đẹp nhân tạo và cái đẹp tự nhiên, trong đó có sự trình bày khéo léo của địa hình sơn thuỷ, cây cỏ hoa lá, khu nhà, hành lang, cầu nhò cùng câu đối hoành phi v.v..., khiến núi đá nước chảy nơi nào cũng như có tình cảm, ý cảnh vô cùng.

Viên lâm TQ đại để có thể chia làm ba loại cảnh trí, một là cảnh trí thế tục, tức chú trọng thực tế, có tinh thần trách nhiệm xã hội cao, coi trọng tư tưởng giá trị luân lý đạo đức và ý nghĩa chính trị phản ánh trong tư tưởng nho giáo TQ, hai là cảnh trí thần tiên, chú trọng nội dung đạm bạc tự nhiên và tu dưỡng thân thể và tâm trí phản ánh trong tư tưởng đạo giáo TQ, ba là cảnh trí tự nhiên chú trọng tả ý, chú trọng biểu hiện tình cảm và tư tưởng của người sở hữu viên lâm. Viên lâm hoàng gia nổi tiếng Viên Minh Viên, Cổ Thường Đạo Quan trên núi Thanh Thành Tứ Xuyên, một số viên lâm văn nhân tiêu biểu cho ba loại viên lâm nói trên.

Chỗ khác nhau giữa viên lâm TQ và phương tây là ở chỗ: Viên lâm phương tây chú trọng nguyên tắc hình học số, lấy kiến trúc làm chính; viên lâm TQ thì lấy cảnh quan tự nhiên và cảm giác tốt đẹp của người thưởng thức làm chính, chú trọng hơn về thiên nhân hợp nhất.

Viên lâm Tô Châu

Viên lâm cổ điển Tô Châu năm 1997 được đưa vào danh sách di sản thế giới đã tập trung thể hiện đặc điểm nghệ thuật kiến trúc viên lâm TQ. Lịch sử viên lâm Tô Châu kéo dài hơn 2 nghìn năm, hiện có hơn 10 viên lâm nổi tiếng. Viên lâm Tô Châu phần lớn diện tích nhỏ, lấy sơn thuỷ hoa điểu TQ làm ý vị, ngụ cảnh thơ Đường từ Tống, trang điểm hòn non bộ, cây cối trong không gian có hạn, sắp xếp đình đài lầu các, ao nước cầu nhỏ, tạo dựng hiệu quả nghệ thuật từ nhỏ thấy lớn. Trong đó, kiến trúc viên lâm nổi tiếng nhất có Thương Lãng Đình, Sư Tử Lâm, Chuyết Chính Viên, Lưu Viên v.v

 Ảnh: Một góc viên lâm Tô Châu

Viên Minh Viên

Viên lâm hoàng gia nổi tiếng nhất TQ, Viên Minh Viên Bắc Kinh đã tập trung nghệ thuật viên lâm phong cách khác nhau của các nơi TQ, đồng thời cũng có một số phong cách kiến trúc phương tây, kiến trúc trong viên lâm khéo léo tuyệt vời, thú vị vô cùng. Viên Minh Viên không những là một hành cung biệt uyển xuất sắc nhất TQ đương thời, đồng thời còn nổi tiếng Châu Âu, từng có ảnh hưởng nhất định đối với sự phát triển vườn phong cảnh tự nhiên Châu Âu. Viên Minh Viên hoa lệ bị liên quân Anh, Pháp xâm lược TQ đốt cháy năm 1860.