Phân loại công trình kiến trúc công cộng dựa vào đặc điểm chức năng sử dụng công trình

Phân loại công trình kiến trúc công cộng được dựa theo nhiều tiêu chí, như: chức năng sử dụng, kết cấu, quy mô & tính chất xây dựng, đối tượng phục vụ và khai thác, v.v... Bài viết dưới đây gợi ý các cách phân loại công trình kiến trúc công cộng dựa vào đặc điểm chức năng sử dụng công trình.

Một công trình giáo dục

Theo chức năng sử dụng công trình, cơ bản có 10 cách phân loại như sau:

• Công trình trụ sở: là những công trình để làm việc của các cơ quan hành chính sự nghiệp. Ví dụ: Trụ sở cơ quan hành chính, pháp luật theo cơ cấu hành chính, các trụ sở uỷ ban, các cơ quan...
• Công trình giáo dục: là những công trình phục vụ cho công việc giáo dục đào tạo tri thức, thể chất, kĩ năng, kĩ xảo nghề nghiệp như: trường mẫu giáo, nhà trẻ, trường học phổ thông, trung học dạy nghề, cao đẳng đại học, các cơ quan nghiên cứu đào tạo...
• Công trình văn hoá giải trí: là nhóm các công trình phục vụ cho các loại hình hoạt động văn hoá, vui chơi giải trí. Đó là: các loại nhà văn hoá, câu lạc bộ, hội trường, nhà thông tin triển lãm, bảo tàng, thư viện, rạp hát, đài tưởng niệm...
• Công trình giao thông: là các loại công trình phục vụ cho di chuyển, đi lại của người và hàng hoá đồ đạc. Ví dụ: các loại nhà ga, đường sắt, cảng hàng không, bến xe, ga xe điện ngầm, trạm chờ xe, trạm cung cấp xăng dầu, cầu...
• Các công trình thương mại: là các loại công trình phục vụ cho công việc thông thương các loại hàng hoá qua hoạt động trao đổi mua bán như: các loại quầy quán, cửa hàng; siêu thị, chợ; các dịch vụ ăn uống giải khát, các trung tâm thương mại...
• Công trình nghỉ dưỡng, du lịch: là những công trình phục vụ cho nghỉ ngơi, thăm quan, thăm viếng cảnh quan danh thắng. Đó là: khách sạn các loại, nhà nghỉ, resort, bungalow, trại hè, khu nghỉ dưỡng, trại sáng tác...
• Công trình thể dục thể thao: là những không gian kín (trong nhà) hoặc thoáng, hở (lộ thiên, bán lộ thiên) để phục vụ các hoạt động thể dục thể thao, như: sân vận động, bể bơi, khu liên hợp thể dục thể thao, các trung tâm tập huấn, làng Olympic…
• Công trình sức khoẻ: là những công trình phục vụ cho việc bảo vệ, nâng cao sức khoẻ, phòng chữa bệnh cho nhân dân, như: bệnh viện, trạm xá, nhà điều dưỡng, an dưỡng, các trung tâm nghiên cứu, thực hành y học...
• Các công trình tôn giáo tín ngưỡng: đền, chùa, miếu, nhà thờ, thánh đường…
• Các công trình công cộng có yêu cầu đặc biệt: nhà quốc hội, các trung tâm lưu trữ quốc gia, các trung tâm nghiên cứu chuyên biệt, đài phát thanh, truyền hình, tháp truyền hình, đài thiên văn...

>>> Xem Album phân loại các công trình kiến trúc...

Kiến trúc công cộng văn hóa xã hội

Nói chung, về chức năng sử dụng công trình công cộng có sự thay đổi, bổ sung theo xu hướng phát triển của xã hội… Do vậy, sự phân loại chỉ là tương đối, khi nghiên cứu thiết kế phải luôn linh hoạt, sáng tạo, để công trình thực sự đáp ứng được nhịp sống của xã hội hiện đại và thoả mãn được nhu cầu sử dụng ngày càng phức tạp của con người.

(Nguồn tham khảo: Giáo trình Kiến trúc nhà công cộng)