Folk (Traditional) | Nhà Dân Gian, Nhà Bản Xứ, Kiểu Truyền Thống (1850-1890)

Mô tả album

Các phong cách nhà ở tiêu biểu.

Folk (Traditional) | Nhà Dân Gian, Nhà Bản Xứ, Kiểu Truyền Thống.

► Thời gian thịnh hành (Trending time): 1850-1890

► Nguồn gốc (Original): New England, Trung Đại Tây Dương, Hạ Chesapeake - Hoa Kỳ

► Đặc điểm kiến trúc (Key features):

Mặt đứng: Đơn giản, khiêm tốn. Một tầng kiểu sod, saltbox, shotgun, I-house hay Victorian...
Mái: Mái tranh, đắp đất, hay mái dốc theo các phong cách.
Cửa đi, cửa sổ: Kiểu sod chỉ có cửa đi không có cửa sổ. Các kiểu khác co cửa sổ cao, cửa chia ô hay khung treo đôi.
Các yếu tố khác: Mặt bằng đơn giản: tròn, vuông hay chữ nhật.
Sử dụng vật liệu địa phương: gỗ, đá, đất sét.

► Mô tả chung (General description):

Nhà Dân gian (American Folk houses) là một thuật ngữ dùng để chỉ những ngôi nhà bình dân (common houses) ở Hoa Kỳ. Những ngôi nhà này thường thuộc sở hữu của những người dân có thu nhập thấp.

Những ngôi nhà Folk được xây dựng để cung cấp một cấu trúc cơ bản nhằm mang đến một ngôi nhà và nơi trú ẩn đơn giản, thoải mái cho một gia đình. Các mẫu trừu tượng (abstract patterns) và thời trang không phải là mối quan tâm khi những kiểu nhà này được xây dựng. Những ngôi nhà Folk ban đầu được xây dựng từ những vật liệu được tìm thấy ở khu vực lân cận: gỗ, đá hoặc đất sét. Thợ hoặc thợ mộc của ngôi nhà thường là những người sống trong nhà. Những thiết kế xây dựng này thường được lưu truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, do đó, theo thời gian, những ngôi nhà này tiếp tục trình diễn một ít thay đổi về thiết kế.

• Thời kỳ Bản địa (Native American)

Những ngôi nhà Folk đầu tiên của vùng nông thôn được xếp vào loại Native American (người Mỹ bản xứ, thổ dân châu Mỹ). Những công trình kiến trúc này chỉ được xây dựng bằng những vật liệu đơn giản được tìm thấy trong khu vực của dân bản địa. Những ngôi nhà khiêm tốn (humble homes) mà họ sống chỉ bao gồm vật liệu thô sơ: cây nhỏ, bùn, lau sậy, v.v... Cho đến khi những người định cư châu Âu đầu tiên xuất hiện, những ngôi nhà mới bắt đầu có hình thức hiện đại hơn.

• Thời kỳ Tiền đường sắt (Pre-Railroad)

Khi những người định cư châu Âu đầu tiên đến, một thiết kế phức tạp hơn của những ngôi nhà Folk bắt đầu hình thành (began to take shape). Người châu Âu vẫn không có khả năng nhập khẩu vật liệu, họ đã sử dụng các kỹ thuật như người Mỹ bản địa, dùng các vật liệu được khai thác tại chỗ. Phương pháp xây dựng này xuất hiện trong suốt thế kỷ 17.

• Thời kỳ Dân gian truyền thống (National Design, Folk Tradition)

Khi việc hình thành các tuyến đường sắt bắt đầu vào thế kỷ 19, những ngôi nhà trở nên cứng cáp (sturdier) và chắc chắn (stronger) hơn những ngôi nhà trước đây. Nguyên nhân của việc này là do vật liệu được các toa tàu vận chuyển vào các khu vực xây dựng. Những ngôi nhà này, được nhìn thấy thường xuyên trên khắp Thị trấn Readington, được xếp vào loại Dân gian truyền thống.

Phổ biến nhất trong ba nhánh của những ngôi nhà Folk ở Readington, là những ngôi nhà thuộc kiểu Dân gian truyền thống, được xây dựng vào khoảng 1850-1890. Những ngôi nhà được xây dựng trong thời kỳ Folk Tradition này có thiết kế phức tạp hơn so với những ngôi nhà Native American và Pre-Railroad. Mặc dù những thứ này không đại diện cho thiết kế phức tạp nhất (the most elaborate design) trong lịch sử kiến trúc, nhưng vật liệu tốt hơn do các tuyến đường sắt mang lại đã cho phép những ngôi nhà đẹp hơn và mạnh mẽ hơn. Những ngôi nhà này rất dễ nhận ra (easy to spot), được thiết kế đơn giản và không có đặc điểm khác biệt thực sự (no real distinct features) so với những ngôi nhà phức tạp hơn trên cùng khu đất.

Những Nationally Designed I-House này rất đúng với thuật ngữ “kiến trúc lò nung” (“architectural melting pot”). Ở đây, chúng ta thấy những ống khói trang trí cặp cả hai bên của ngôi nhà khi nhìn ngôi nhà từ phía trước.

Ngôi nhà Folk và văn hóa truyền thống

Các ngôi nhà dân gian bản địa (indigenous folk house) điển hình thường được cho là một chỉ số (indicators) của các hình thái văn hóa truyền thống. Những ngôi làng bản địa (indigenous settlements) mà ở đó các công trình xây dựng truyền thống folk chiếm ưu thế thường được cho là duy trì nhiều nét văn hóa đặc trưng của tổ tiên (cultural traits of an ancestral character), trái ngược với những ngôi làng hiện đại và kiểu Quốc gia. Những ngôi làng trông hiện đại này dường như đã trao đổi di sản bản địa (indigenous heritage) của chúng cho nền văn hóa của các nước phát triển. Tuy nhiên, ở miền nam Belize, các cuộc điều tra thực địa (field work) tại ba ngôi làng Mopan của người Maya mâu thuẫn với những giả định này. Một số nghiên cứu gần đây ít tìm thấy mối tương quan (correlation) giữa loại hình nhà ở và các khía cạnh khác của văn hóa bản địa (indigenous culture).

Folk housing dựa trên ảnh hưởng môi trường của một nhóm người (influence of one's environment).

Cảnh quan văn hóa (cultural landscape) - một đặc trưng và kết quả hữu hình của những tương tác phức tạp (complex interactions) giữa một nhóm người và môi trường tự nhiên.

• Các ngôi nhà được dựng lên mà không có kiến trúc sư hoặc bản thiết kế

• Lan tỏa chậm qua quá trình di cư

• Phân phối theo nhóm

• Sự cô lập / thiếu tương tác tạo ra tính độc đáo

Nhà ở dân gian Mỹ phản ánh rõ rệt di sản văn hóa, thời trang, công năng và môi trường.

Nhà ở dân gian chịu ảnh hưởng của:

1. Vật liệu xây dựng có sẵn. Ví dụ: log cabin, nhà kiểu sod, adobe so với nhà ở phổ biến sẽ di chuyển vật liệu và kiến trúc mà không nhấn mạnh vào môi trường.

2. Phong tục xã hội / môi trường của người dân. VD ở South Central Java, cửa trước quay mặt về phía nam hướng của thần biển phía Nam người nắm giữ chìa khóa của Trái đất. Những ngôi nhà trên Charleston Battery bị nghiêng về hướng có làn gió đến từ Đại Tây Dương. Những ngôi nhà ở Florida có cửa chớp bên phía có bão Hurricane bên cạnh tòa nhà.

Nguồn gốc ngôi nhà Dân gian Hoa Kỳ

• Fred Kniffen xác định ba điểm khởi nguồn. Chúng là New England, Trung Đại Tây Dương, Hạ Chesapeake.

• Những ngôi nhà này được tạo ra khi mọi người đến Hoa Kỳ vào những năm 1800. Khi họ di cư, họ mang theo phong cách này (môi trường cung cấp).

Các loại nhà dân gian

• New England - Saltbox, Two Chimney, Cape Cod, Front Wing và Gable. Những vùng này lan rộng đến tận Wisconsin vì những người từ New England đến định cư. Bếp ở trung tâm hoặc hai ống khói để lan tỏa hơi ấm.

• Trung Đại Tây Dương - Nhà chữ I trải dài từ PA và Delaware đến Trung Tây; cũng là Swiss German Barn

• Hạ Chesapeake - Vịnh Chesapeake, Maryland và Virginia xuống tới bờ biển. Bao gồm nhà mái dốc một tầng và ống khói ở hai đầu. Nhà bếp ở tầng hầm hoặc dưới lớp đất mặt để giữ mát.

Ngôi nhà Dân gian Bristol (Bristol Folk House)

Đây là một nơi đặc biệt, được dành để cung cấp một không gian cộng đồng cho giáo dục và nó đã tồn tại qua nhiều thử thách và gian khổ kể từ khi bắt đầu hoạt động vào năm 1920.

Folk House là trung tâm giáo dục lâu đời nhất ở Bristol, có nguồn gốc từ năm 1887 trong một vùng đất nghèo nàn và thiếu thốn của xã hội. Nó đã chứng kiến nhiều thay đổi kể từ đó. Trường bắt đầu với mục đích hỗ trợ tiếp cận giáo dục cho cộng đồng. Bristol Folk House có một lịch sử rất thú vị và bạn có thể tìm hiểu thêm trên internet.

Tổng hợp & dịch: Fudozon.com

Xem thêm: