Shingle | Phong Cách Ván Lợp (1874 -1910)

Mô tả album

Các phong cách nhà ở tiêu biểu.

Shingle | Phong Cách Ván Lợp

► Thời gian thịnh hành (Trending time): 1874–1910

► Nguồn gốc (Original): Mỹ, Úc

► Đặc điểm kiến trúc (Key features):

Mặt đứng: Loại bỏ các hoa văn trang trí. Các sọc ngang tạo nên từ ván lợp (hoặc kẻ sọc trên mặt vữa) cho cảm giác khối liên tục.
Hình khối rõ rệt các dạng khối hình học và nhấn mạnh phương ngang.
Tường ngoài thường được sơn trắng hoặc xám, đôi khi có màu vàng hoặc nâu nhẹ. Một số nhà kết hợp phần sọc ngang ván lợp trên phần mái đầu hồi, tường bên dưới ốp đá tự nhiên.
Mái: Hình thức mái đa dạng, sử dụng mái đầu hồi (gambrel roof) hoặc mái hông (hip roof). Các loại mái tháp, mái đối xứng, phản chiếu (mirror) hay mái hai độ dốc cũng được sử dụng.
Mái lợp ngói màu tối.
Cửa đi, cửa sổ: cửa sổ đơn đối xứng, hoặc theo nhóm 2, 3, 4; có khi nhóm lên đến 5, 6. Khung cửa sổ viền trắng dày.
Các yếu tố khác: Layout tự do, rộng rãi và không đối xứng.

► Mô tả chung (General description):

Những ngôi nhà kiểu Shingle rộng rãi và không đối xứng trở nên phổ biến đầu tiên dọc theo bờ biển Đại Tây Dương của Bắc Mỹ. Chúng thường được xây dựng như những ngôi nhà mùa hè cho tầng lớp thượng lưu ngày càng tăng của Mỹ.

Kiến trúc sư và tác giả John Milnes Baker đã phân loại Phong cách Shingle là một trong ba Phong cách bản địa (Indigenous Styles) - kiến trúc có nguồn gốc từ các giá trị và cảnh quan của Mỹ. Sau Nội chiến, Hoa Kỳ đang phát triển sự giàu có, tầm vóc thế giới và lòng yêu nước. Đó là thời gian để phát triển một nền kiến trúc. Phong cách thảo nguyên (Prairie style) của Frank Lloyd Wright và Thợ thủ công (Craftsman style) của Gustav Stickley cũng nằm trong hạng mục Bản địa của Baker.

Phong cách Ván lợp là một phong cách kiến trúc của Mỹ được phổ biến bởi sự trỗi dậy của trường phái kiến trúc New England, trường phái kiến trúc này đã loại bỏ các hoa văn trang trí mức độ cao của phong cách Eastlake trong kiến trúc Queen Anne. Trong phong cách Ván lợp, ảnh hưởng của nước Anh kết hợp với sự quan tâm mới đối với kiến trúc Thuộc địa Mỹ (Colonial American) sau lễ kỷ niệm Centennial năm 1876. Bề mặt phẳng, được lợp ván của các tòa nhà thuộc địa (colonial buildings) đã được sử dụng và mô phỏng trong phong cách mới.

Ngoài một phong cách thiết kế đặc trưng, phong cách này còn truyền tải một cảm giác về ngôi nhà như một khối liên tục. Hiệu ứng này của tòa nhà như một lớp vỏ bao bọc của không gian, chứ không phải là một hình khối lớn, được tăng cường bởi lực căng thị giác của các bề mặt ván lợp phẳng, hình dạng nằm ngang (horizontal shape) của nhiều ngôi nhà kiểu ván lợp và sự nhấn mạnh vào tính liên tục theo chiều ngang (horizontal continuity), ở cả các chi tiết bên ngoài và trong dòng chảy của các không gian bên trong ngôi nhà.

Nhiều ngôi nhà có phong cách Ván lợp tập trung ở Newport, Rhode Island và làng East Hampton thuộc mũi Đông Nam của Long Island. Có lẽ ngôi nhà kiểu Ván lợp nổi tiếng nhất được xây dựng ở Mỹ là Kragsyde (1882), được xây dựng trên đỉnh bờ biển đầy đá gần Manchester-By-the-Sea, Massachusetts, và thể hiện mọi nguyên lý có thể có của phong cách ván lợp; William G. Low House (1887), là một ví dụ đáng chú ý khác.

Nhiều khái niệm về phong cách Shingle đã được Gustav Stickley áp dụng và điều chỉnh cho phù hợp với phiên bản Mỹ của Phong trào Arts and Crafts. Ngoài ra, có một số phong cách kiến trúc cùng thời Victoria đáng chú ý khác, bao gồm Italianate, Second Empire, Folk and Gothic revival.

Các kiến trúc sư của phong cách Ván lợp đã mô phỏng bề mặt phẳng, được lợp ván của các ngôi nhà thuộc địa cũng như hình khối của chúng, cho dù ở đầu hồi phóng đại (the single exaggerated gable) của McKim Mead và White's Low House hay trong hình khối phức tạp của Kragsyde. Ấn tượng về "thời gian trôi qua" này được nâng cao nhờ việc sử dụng những tấm ván lợp. Một số kiến trúc sư, để đạt được vẻ ngoài thời tiết (weathered look) cho một tòa nhà mới, đã nhúng tuyết tùng (cedar) vào sữa bơ (buttermilk), sấy khô và sau đó lắp đặt, để lại màu xám cho mặt tiền. Ở Bắc Mỹ các loại gỗ thường được dùng là: California Redwood, Atlantic White Cedar and Western Red Cedar.

Những ngôi nhà theo phong cách Ván lợp thường sử dụng mái đầu hồi (gambrel roof) hoặc mái hông (hip roof). Những ngôi nhà như vậy do đó tạo ra một hình khối rõ rệt hơn và nhấn mạnh nhiều hơn đến phương ngang (horizontality).

Phong cách Ván lợp cuối cùng đã lan rộng ra ngoài Bắc Mỹ. Ở Úc, nó được giới thiệu bởi kiến trúc sư người Canada John Horbury Hunt vào thế kỷ XIX. Một số ngôi nhà kiểu ván lợp của ông vẫn tồn tại và được xếp hạng di sản. Một số ví dụ đáng chú ý nhất của ông về phong cách này là Highlands, một ngôi nhà ở ngoại ô Sydney của Wahroonga, và Pibrac, ở ngoại ô Warrawee gần đó. Ngôi nhà thứ hai đã được giới thiệu trong một quảng cáo truyền hình. Gatehouse, cũng ở Wahroonga, không phải là một trong những thiết kế của Hunt, nhưng đã được xếp hạng di sản.

Tổng hợp & dịch: Fudozon.com

Xem thêm: